तंत्रज्ञानाच्या झपाट्याने प्रगती होत असूनही, काही प्रथांचे सांस्कृतिक, पारंपारिक आणि धार्मिक महत्त्व कमी होत नाही. दिवाळीसारख्या सणांमध्ये हे दिसून येते. ज्योतिषी प्रीती राजंदेकर सांगतात की केरसुणी, लक्ष्मीपूजनाचा एक आवश्यक भाग, दिवाळीच्या खरेदीदरम्यान आकाश कंदील, पणत्या, फटाके आणि कपड्यांसह खरेदी केली जाते. धनत्रयोदशीला लक्ष्मीची खरेदी आणि पूजा करण्याची परंपरा बाजारात केरसुणीची सतत उपस्थिती सुनिश्चित करते. केरसुणीचे विक्रेते महाल, इतवारी, गोकुळपेठ, सक्करदरा यांसारख्या शहरातील विविध बाजारपेठांमध्ये आढळतात.
केरसुणी: समृद्धीचे प्रतीक
दिवाळीच्या दिवशी म्हणजे लक्ष्मीपूजनाचाही दिवस, केरसुणीची पूजा करण्याची प्रथा आहे. केरसुणीला लक्ष्मीचे प्रतिक मानले जाते आणि म्हणून तिची पूजा केली जाते. ही प्रथा आजही ग्रामीण भागात प्रचलित आहे.
केरसुणीचा बाजार
लक्ष्मीपूजनासाठी विशेष महत्त्व असणारी केरसुणी बाजारात विक्रीसाठी दाखल झाली आहे. आधुनिक काळातही नागरिक केरसुणी खरेदीला प्राधान्य देतात. शिंदीच्या झाडापासून बनवलेल्या केरसुणीला दिवाळीच्या पूजेत महत्त्वाचे स्थान आहे. परदेशातूनही केरसुणी बाजारात विकली जात आहे. यंदा लक्ष्मी किंवा केरसुणीच्या दरात पाच ते दहा टक्क्यांनी वाढ झाल्याचे विक्रेते सांगतात.
केरसुणीची निर्मिती
केरसुणी हे गवत किंवा शिंदीच्या पानांपासून तयार केले जाते. राज्यात ही झाडे नष्ट झाली असून, मध्य प्रदेशातील इंदूर, फतियााबाद, चौरण येथून शिंदीची पाने आयात केली जातात.
किंमत तुलना
वस्तूची किंमत श्रेणी (रु. मध्ये)
केरसुणी (प्रति जोडी) 60 – 100
आधुनिक झाडू 150 – 200
वरील तक्त्यामध्ये पाहिल्याप्रमाणे, केरसुणी 60 ते 100 रुपये प्रति जोडी विकली जाते, तर आधुनिक झाडूची किंमत 150 ते 200 रुपयांच्या दरम्यान आहे. किमतीत वाढ झाली असली तरी केरसुणीची मागणी सांस्कृतिक आणि धार्मिक महत्त्वामुळे जास्त आहे.